HN-Toàn quốc Làm sao phát hiện ung thư sớm-ai có nguy cơ bị ung thư

Nếu phát hiện ung thư sớm có thể được chữa trị hiệu quả. Phòng ngừa ung thư bằng cách nào? Làm sao phát hiện ung thư sớm? Ai dễ mắc phải bệnh này?
- Ung thư cần có thời gian để xuất hiện. Nó là kết quả của nhiều yếu tố liên hệ đến nếp sống, sự di truyền và môi trường sống. Tất cả các loại Ung thư đều liên quan tới sự hoạt động trục trặc của các gen. Ung thư có thể xảy đến ở mọi chặng đường đời của chúng ta, hoặc là do yếu tố bên trong như các nội tiết tố hoặc do các yếu tố bên ngoài như là các hóa chất, bức xạ, virus. Ngoài ra, một số loại virus cũng có thể gây Ung thư như Ung thư bao tử có liên quan mật thiết với vi khuẩn Helicobacter pylori, Ung thư gan đi đôi với viêm gan siêu vi B và C, Ung thư cổ tử cung liên hệ chặt chẽ với virus HPV...

* Những ai dễ có nguy cơ bị Ung thư và nên tầm soát bệnh thế nào?
- Những người làm việc trong môi trường tiếp xúc nhiều với các hóa chất độc hại, có thân nhân ruột thịt (cha mẹ, anh em...) trong gia đình bị Ung thư, đặc biệt người hút thuốc lá nhiều có nguy cơ bị Ung thư rất cao.
Để tầm soát Ung thư, mọi người cũng nên thực hiện kiểm tra sức khỏe toàn diện định kỳ (ba năm một lần ở lứa tuổi 20-40 và mỗi năm một lần nếu trên 40 tuổi). Việc tầm soát Ung thư nên chú ý vào tuyến giáp, miệng, da, các hạch limphô, tinh hoàn, vú và buồng trứng... Với phụ nữ đã lập gia đình hoặc đã có quan hệ tình dục nên đi thử tế bào âm đạo (xét nghiệm Pap) và khám phụ khoa hằng năm để phát hiện sớm các bệnh viêm nhiễm liên hệ với virus HPV.
Phụ nữ trong độ tuổi 20-39 cũng nên khám vú hằng tháng và siêu âm kiểm tra bộ ngực ít nhất ba năm/lần, nếu trên 40 tuổi cần làm thêm chụp nhũ ảnh 1-2 năm/lần. Từ 50 tuổi, nam lẫn nữ nên làm một trong các xét nghiệm: thử tìm máu trong phân hằng năm và nội soi trực tràng, nội soi ruột. Người nào có nguy cơ vừa và cao nên tham khảo ý kiến bác sĩ về thời gian kiểm tra.

Từ 40 tuổi trở lên có nguy cơ cao (viêm gan siêu vi) nên khám lâm sàng và siêu âm bụng 2-3 năm/lần để tầm soát Ung thư gan. Từ 40 tuổi, có bệnh sử viêm loét bao tử nên được nội soi bao tử, có thể kèm thêm thử tìm vi khuẩn Helicobacter pylori và chụp bao tử có cản quang để phát hiện sớm Ung thư bao tử. Từ tuổi 60, đàn ông nên được thử dấu hiệu sinh học PSA ba năm/lần và bác sĩ có thể kèm thêm thăm khám trực tràng bằng ngón tay để phát hiện Ung thư tuyến tiền liệt. Đàn ông trên 40 tuổi có nguy cơ cao (nghiện thuốc lá nặng trên 10 năm) nên chụp phim phổi 1-2 năm/lần.

Hình . Trên CT thông thường không phân biệt được rõ ràng tổ chức u, vùng xẹp phổi. Trên hình PET/CT giúp phân biệt rõ tổ chức u (vùng sáng màu), vùng xẹp phổi (mũi tên đứt nét) và vùng hoại tử (mũi tên liền), chỉ điểm cho việc sinh thiết u làm giải phẫu bệnh cũng như xác định thể tích đích trong lập kế hoạch xạ trị.

Để phát hiện sớm bệnh Ung thư phải lưu ý những gì?
- Để phát hiện sớm Ung thư, cần biết rõ các triệu chứng báo động bệnh Ung thư: có sự thay đổi thói quen của ruột và bọng đái, một chỗ lở loét không chịu lành, chảy máu hoặc tiết dịch bất thường, một chỗ dày lên hoặc một cục u ở vú hoặc ở nơi nào đó trong cơ thể; ăn không tiêu hoặc nuốt khó, có thay đổi rõ ràng tính chất của một mụt ruồi duyên, ho dai dẳng hoặc khàn tiếng. Khi có các triệu chứng này bà con nên quan tâm, lưu ý đi khám bệnh để phát hiện ung thư sớm. Song cũng đừng quá hoảng sợ vì phần lớn là các bệnh lành tính.

* Các biện pháp phòng tránh bệnh Ung thư cho mọi người?
- Tránh không tiếp xúc với những yếu tố nguy cơ có thể gây ra hoặc tạo thuận lợi cho Ung thư, nói chung là chúng ta nên tránh dùng thuốc lá, rượu, một số hóa chất công nghiệp...
Phát hiện và điều trị các thương tổn lành tính nhưng về lâu về dài có khả năng trở thành Ung thư. Khả năng phòng ngừa Ung thư kiểu này rất có ý nghĩa và hiệu quả đối với các Ung thư ruột già, ruột cùng, nhất là Ung thư cổ tử cung và các Ung thư vùng miệng.
Phòng ngừa bệnh Ung thư qua ăn uống: chế độ ăn quá nhiều mỡ có liên hệ tới các loại Ung thư ruột già, tử cung và tiền liệt tuyến, vú, buồng trứng, tụy tạng, nhất là ở những người mập béo quá. Vì vậy nên ăn nhiều các loại rau quả tươi và các thứ có nhiều chất sợi và cho bã “độn ruột”; bớt thịt, bớt mỡ, bớt chất nhiều calori; tránh ăn quá nhiều một số thức ăn chiên xào, nhất là đồ nướng vì có nhiều chất hydrocarbon sinh Ung thư; các thức ăn chứa hóa chất độc hại như hàn the, phẩm màu công nghiệp; thức ăn làm dưa, làm muối như cá khô, thịt hun khói vì phương thức giữ thức ăn có thể làm tổng hợp chất nitrôsimin có khả năng gây Ung thư.Giữ vệ sinh thân thể, săn sóc thật kỹ răng miệng; vệ sinh sinh dục...

Xem thêm các bài viết khác:
Khám mắt ở Hà Nội
Triệu chứng bệnh thận yếu

Phòng khám Đa khoa Quốc tế VietSing - Công ty CP Y học Rạng Đông
Địa chỉ: Pacific Place 83B Lý Thường Kiệt - Hoàn Kiếm - Hà Nội
Tel: (84-4) 3943 8888 - (84-4) 3944 8686 Fax (84-4) 3942 8989