Nhà thờ họ được xem là một trong những mô hình kiến trúc truyền thống nổi tiếng của Việt Nam, tuy nhiên, ở mỗi vùng miền sẽ có những đặc điểm kiến trúc khác nhau. Trong bài viết này, kientrucgiadinh.com xin giới thiệu đến bạn đọc một số mẫu nhà thờ họ nổi bật của vùng Bắc bộ nước ta. Nhà thờ họ hay còn có tên gọi khác là Từ đường, đây là một loại hình kiến trúc truyền thống của Việt Nam từ xưa và hiện nay vẫn còn rất phổ biển . Nhà thờ họ không những được coi là nơi thờ cúng ông bà tổ tiên, mà còn mang nhiều giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống, kiến trúc mỗi vùng miền nước ta nói riêng và toàn Việt Nam nói chung. Khu vực đồng bằng Bắc Bộ Việt Nam vốn là cái nôi văn hóa của người Việt , và mẫu nhà thờ họ miền Bắc ra đời sớm nhất tại Bắc Bộ. Tuy nhiên, hiện nay chúng ta thấy gần như không còn nhiều công trình từ đường có niên đại lớn còn tồn tại và được Nhà nước bảo tồn. Nhà từ đường có niên đại lâu nhất là từ cuối Thế kỷ 17, đầu thế kỷ 18. Trong phong tục thờ cúng của người Bắc bộ, một chi họ lớn, sau khi phân chi, mỗi chi có 1 nhà thờ họ và do trưởng nam của dòng họ đó chịu trách nhiệm việc hương hỏa và thờ phụng. Nhà thờ họ là nơi lưu giữ gia phả gốc của tổ tiên và gọi đó là nhà thờ đại tôn. Còn các nhánh họ khác trong chi cũng đều có nơi thờ cúng riêng và ta gọi là nhà thờ chi họ. Một ngôi nhà thờ họ điển hình ở vùng Bắc bộ thông thường có hình chữ “Nhất” nằm ngang, có 2 mái (mái trước và sau) sắp xếp theo kiểu thu hồi bít đốc. Nhà thờ họ, thuongf không có quy ước chuẩn về quy mô hay kiến trúc, nó chủ yếu dựa vào nguồn tài chính, sự đóng góp của các thành viên trong dòng họ, thông thường mỗi công trình Từ đường này sẽ có từ 3-5 gian. Phần nội thất của gian giữa làm theo kiểu mở rộng về phía sau với mục đích làm bàn thờ. Trên bệ thờ của nhà thờ họ đó sẽ đặt linh tọa, giá gương, ngai trang nghiêm – vị trí để bài vị tổ tiên, ống quyển, hộp lưu giữ gia phả của gia tộc. Ngoài mô hình nhà thờ họ chuyên để thờ cúng tổ tiên, còn kiểu nhà thờ họ cũng rất phổ biến ở miền Bắc, đó là nhà thờ họ kết hợp nhà ở. Với kiểu kiến trúc này, không gian thờ cúng được bố trí gian giữa, khu vực ở bố trí hai gian hồi hai bên. Việc xây nhà thờ họ dựa vào nhiều yếu tố, trong đó yếu tố phong thủy hết sức quan trọng. Với những ngôi nhà thờ họ có riêng khuôn viên , vấn đề quy hoạch theo điều kiện phong thủy khá dễ, thế nhưng với nhà thờ họ kết hợp nhà ở thì lại còn phải xét cả yếu tố về bố cục của toàn bộ căn nhà, những nguyên tắc về đăng đối qua trục thần đạo… Một số mẫu thiết kế kiến trúc cho nhà thờ họ đẹp bạn có thể quan tâm: Kiến trúc nhà thờ họ 3 gian vùng Bắc Bộ Nhà thờ họ 5 gianTrên đây là những mẫu thiết kế nhà thờ họ đã và đang phổ biến nhất tại các tỉnh thành như Hải Phòng, tỉnh Bắc Ninh, Quảng Ninh, tỉnh Hà Tây cũ… Ngày nay, xã hội hiện đại, nhà biệt thự, nhà lầu thi nhau mọc lên san sát, những ngôi Nhà thờ họ mang kiến trúc cổ xưa thực sự rất đáng được trân trọng và cần phát huy. Nó vừa là không gian thờ cúng vô cùng linh thiêng, lại vừa giúp lưu giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt xưa, góp phần không nhỏ vào việc lưu giữ và bảo tồn nền kiến trúc cổ truyền thống của người Việt trong thời kỳ hội nhập, đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa vốn quý của dân tộc ta. Nguồn: https://kientrucgiadinh.com/kien-truc-nha-tho-ho-truyen-thong-cua-bac-bo-viet-nam/
