HN Nhu cầu cho những định hướng mới đào tạo dịch giả

Những cuộc chuyển dịch hàng loạt diễn ra trong ngành /nền công nghiệp dịch thuật (không văn chương) đang nhanh chóng đổi thay cách mà những dịch giả công nghiệp hoạt động. Tuy nhiên cho đến nay, nghe đâu có rất ít cuộc đàm đạo về khả năng về nhu cầu đổi thay trong việc đào tạo dịch giả do đòi hỏi của những chuyển dịch này

Những cuộc trao đổi và đàm đạo trang nghiêm về chủ đề các dịch giả, hiệp hội dịch giả, và những nhà cung cấp doanh nghiệp và học thuật về đào tạo có thể giúp chúng ta tiến nhanh hơn đến một kết quả chờ mong

Trong thời đoạn này của quá trình, rất khó để tuyên bố vững chắc và chóng vánh về khuynh hướng mà các chương trình đào tạo có thể đi theo, nhưng ít nhất có thể nêu ra một số hướng đàm luận chính.

Khó khăn trước nhất trong việc bàn luận thay đổi trong mô hình hiện tại của việc đào tạo dịch giả là những cách thức khác nhau mà việc dich thuat được thực hành. Có những dịch giả chuyên nghiệp làm việc trong chinh phủ hoặc các tổ chức quốc tế hoặc các công ty tư nhân. Có những dịch giả chuyên nghiệp (có thể là đa số) hoạt động như những người làm việc tự do. Có những viên chức của các doanh nghiệp tư nhân được đề nghị dịch những thơ ấu và tài liệu công ty trên cơ sở bất thường khi yêu cầu xuất hiện, nhưng với những người này hoạt động này chỉ là một phần trong nghĩa vụ công việc của họ.

Khó khăn thứ hai đó là thay đổi trong nghề này đang tạo ra một sự phân chia giữa (1) những dịch giả theo cách hiểu truyền thống (dịch giả là tác giả) và (2) những dịch giả mà công việc của họ gần hơn với công việc của biên tập viên và người soát lỗi nhưng có thêm hiểu biết về ngôn ngữ khác và khả năng dùng các chương trình máy tính cho việc biên tập trước và sau kết quả dịch máy (MT) và việc điền vào chỗ trống do đề nghị của phương tiện dịch thuật tương trợ bởi máy tính (CAT).

Nhu cầu đào tạo chuyên môn cho biên tập viên và người soát lỗi dịch thuật công chứng với tôi dường như rất cấp bách. Kinh nghiệm cá nhân của tôi cho thấy rằng nhiều người hiện đang làm mướn việc này không hề biết việc biên tập và soát lỗi chuyên nghiệp đòi hỏi gì, và tuồng như thậm chí không biết rằng hai công việc này có sự dị biệt. Nhiều người trong số họ cũng trong tình trạng hiểu lầm rằng biên tập có tức là viết lại bản dịch sao cho hợp với phong cách viết của chính họ. (Bật mí: Tôi đã có một chứng chỉ về Chương trình biên tập được cấp bởi trường Giáo dục liên tiếp và chuyên nghiệp thuộc Đại học New York.)

Dịch giả trước hết và trên hết phải là nhà văn giỏi, và trong khi kĩ năng viết hiệu quả có thể và hiện đang được dạy, thì những nhà văn giỏi và khả năng viết tốt lại phản ánh trong một chừng mực lớn một xu hướng bẩm sinh, khả năng và niềm xăm. Điều đó cũng đúng với các biên tập viên và những kĩ năng biên tập và soát lỗi. Thực tê, đó là một điều hiển nhiên trong ngành xuất bản đơn ngữ rằng do bởi sự tồn tại của những khả năng bẩm sinh khác nhau này mà các nhà văn có xu hướng là những biên tập viên tồi và biên tập viên có xu hướng là những nhà văn tệ.

Tình trạng này có một vài điểm gợi ý đến việc đào tạo dịch giả tương lai, thực tế hiện tại là các dịch giả thường được đề nghị thực hiện những chức năng có can dự nhiều hơn đến việc biên tập và soát lỗi hơn là đến việc dịch truyền thống. Với tình trạng này, các chương trình đào tạo dịch giả công nghiệp và biên tập viên/người soát lỗi dich thuat cong chung có thể rút cục sẽ cần phải cơ cấu với những hướng khác nhau cho chức năng dịch thuật và biên tập.

Một chương trình đào tạo đa phương có thể theo hình thức nào?

Với tôi nghe đâu biên tập viên/người soát lỗi dịch thuật không ít hơn biên dịch viên cần bắt đầu với một hoặc hai khóa song-ngôn ngữ-cụ thể “giới thiệu dịch thuật và biên tập dịch thuật X-sang-Y” cho họ biết về quá trình dịch, và biên tập dịch thuật của một lượng lớn đa dạng các báo và tùng san nói chung (VD các bài báo và tập san), các tài liệu cá nhân (giấy khai sinh, chứng thực thành hôn và tắt thở, bảng điểm, v.v), tài liệu thương mại, pháp luật, kĩ thuật , khoa học và y tế. Sau khi hoàn tất những khóa học cơ bản này, học viên sau đó có thể chọn một hoặc nhiều hướng chuyên biệt.

Các học viên làm việc trong các doanh nghiệp bao gồm việc dich thuat một lượng khăng khăng có thể chọn lọc học các khóa chuyên môn cấp cao về dịch tài liệu thương mại, pháp luật, kĩ thuật, khoa học, và y tế, tùy thuộc vào gu cá nhân chủ nghĩa và nghề nghiệp hoặc công ty mà họ làm việc. dường như ít hoặc gần như chơi dùng đến các chương trình CAT và MT trong bố trí doanh nghiệp với thực tiễn là có khá ít nhu cầu dịch thuật trong những cách tổ chức này.

Ngoài việc đào tạo bải bản cách vận hành CAT và MT, những biên tập viên /người soát lỗi dịch thuật thèm khát cần cả hai khóa về biên tập/soát lỗi nói chung và khóa chuyên sâu về biên tập/soát lỗi các kết quả dịch máy và dịch được thực hành bởi dịch giả là người.

cảnh ngộ có vẻ phức tạp hơn với những học viên hứng trong nghề là một dịch giả chuyên nghiệp. Các công ty dịch thuật, những nhà trung gian của ngành công nghiệp này, hiện đòi hỏi các dịch giả phải thuần thục các kĩ năng vận hành CAT. MT cũng được dùng gia tăng, trên lý thuyết là nếu sản phẩm đề nghị việc biên tập trước và sau bởi người, thì MT sẽ nhanh hơn và ít tốn kém hơn việc sử dụng dịch giả là người chuyên nghiệp ngay từ đầu. Điều này có tức là ngoài dịch ra, các dịch giả hiện thường được yêu cầu thực hiện chức năng biên tập/soát lỗi/vận hành CAT-MT, một tình trạng mà có thể tiếp diễn trong một thời gian khá dài.

Cho đến khi nhu cầu chuyên môn hóa hơn được công nhận rộng rãi, việc xác định mức pha trộn phù hợp các khóa học nép và tùy chọn cho những học viên tinh thông-nhiều nghề này có vẻ khó khăn (tập trung bao nhiêu cho những khóa dịch thuật chuyên môn? khóa vận hành CAT-MT? khóa biên tập và soát lỗi?. Một cách lý tưởng, dịch giả sẽ giao hội vào các khóa chuyên môn cấp cao về dịch thuật. Tuy nhiên, thực tiễn ngày nay của ngành có vẻ đòi hỏi một hướng pha trộn, ở bất kì cấp độ nào, dành cho các dịch giả công nghiệp muốn kiếm sống trong ngành này.

tuốt tuột các hướng có thể thu lợi từ các khóa giới thiệu về kế toán, nhà băng, các công nghệ và khoa học nhiều loại, y khoa, tùy vào thị hiếu từng người và yêu cầu công việc, và về nghiên cứu thuật ngữ cơ bản sử dụng cả nguồn tài liệu cứng và mềm. Với quờ quạng các hướng, là chẳng thể khi quá nhấn mạnh tầm quan yếu của việc đọc và giáo dục liên tiếp trong lĩnh vực chuyên môn của một người để cập nhật được các thuật ngữ và tiến bộ mới.

Điều này có vẻ như làm tăng thêm việc đào tạo vốn rất mất thời kì. Với tôi chừng như chương trình lý tưởng sẽ bao gồm trong sự kết hợp B.A +M.A về nghiên cứu dịch thuật, cụ thể một chương trình kéo dài khoảng 6 đến 7 năm. Xem xét thế giới thực chống lại điều lý tưởng này. Có bao nhiêu sinh viên đại học năm nhất đã chắc về hướng đi nghề nghiệp của họ (và khả năng tài chính) rằng họ có thể cam kết bản thân cho một chương trình như thế? (về vấn đề này, có bao lăm sinh viên năm nhất đại học ở Mỹ từng biết đến dịch thuật tiếng nhật là một nghề nghiệp tiềm năng?) bao lăm người trưởng thành với công việc và gia đình đổi thay nghề và những người nghỉ hưu nghĩ đến dich thuat teng nhat như một cách kiếm thêm thu nhập lương hưu và An ninh tầng lớp, có thời gian và tiền nong quý báo dành cho một chương trình dài hơi như thế? Có khả năng nào Chính phủ liên bang Mỹ, trong bất kì nhiệm kì thi thoảng nào về tầm quan trọng của việc đào tạo người Mỹ hiểu biết ngôn ngữ nước ngoài (đọc: trong nhu cầu quân sự/chính trị tiếng nói lên ngôi), sẽ quý trọng việc dịch và đào tạo dịch giả đến mức dành ngân sách cho sự phát triển chúng?

Tôi nghĩ kịch bản có thể xáy ra nhất là những thay đổi trong đào tạo dịch giả công nghiệp sẽ diễn ra đều đều, tăng tiến, và trên cơ sở đặc biệt, có tức là trong thời gian tới, nhiều kiểu chường trình đào tạo khác nhau sẽ tiếp cùng tồn tại với việc tự đào tạo, những chào mời rời rạc của các nhà sinh sản chương trình CAT và MT, tiếp tục các khóa đào tạo, và các hội thảo cuối tuần tổ chức bởi các hiệp hội dịch giả. Trong lúc đó, những thảo luận và đàm luận nghiêm trang về chủ đề này trong các dịch tiếng anh sang tiếng việt, hiệp hội dịch giả và những nhà cung cấp doanh nghiệp và học thuật về đào tạo có thể giúp chúng ta tiến nhanh hơn đến một kết quả trông chờ.